Frm stereocoder

Stereocoder uit de jaren 80.

Jarenlang was dit de meest gebruikte stereocoder, en we moeten zeggen, voor een zelfbouw stereocoder was deze zeker niet slecht. Het schema was afkomstig uit HET piratenblad van de jaren 70 en 80, het FRM (Free Radio Magazine). Jammer genoeg bestaat dit blad al jaren niet meer, maar de FRM stereocoder was voor in die tijd, niet al te veel tijd te maken. Printje tekenen, etsen van de printplaat, onderdelen solderen en afregelen van de FRM stereocoder was gebaseerd op het level makkelijk. Het afstellen van de FRM stereocoder was zelfs te doen met een frequentiecounter, en gaf uiteraard een piloottoon aan van 19Khz.

Zelf gebruik ik de Katruud stereocoder, met RDS functie, in een 19 inch behuizing, en gemaakt door Patsat. Het is de uitgewerkte versie van de FRM stereocoder.

Echter deze FRM stereocoder die ik nu hier heb, komt als ik een nieuw projectje hebt, ingebouwd in de zender. Maar er is meer aan de hand met deze stereocoder. Deze heb ik weer via een kennis gekregen, die heeft hem van Marktplaats gekocht, maar kon er niet mee overweg, dus ik heb deze voor een appeltaart en een bakkie koffie overgenomen. Het schijnt namelijk dat deze door de voorgaande eigenaar zo is aangepast, zie ook de foto’s, dat deze veel, veel beter is dan de originele versie. De foto’s zeggen genoeg als je de Sinus ziet.

Eigenlijk is dit niet eens zo’n slechte stereocoder, het origineel dus, want hij klinkt lekker strak, en ik geef toch ook de voorkeur aan hardware, ip plaats van tegenwoordig stereo vie Stereotool of Breakaway. Ok, er zit geen RDS op, maar een simpele RDS encoder heb je al voor een euro of 15, dus je kunt voor vrij weinig mooi stereo geluid hebben.

Afregelen FRM stereocoder

Zoals ik al vertelde, was en is dat niet eens zo moeilijk.
Zet de 10k instelpotmeter in de middenstand.
Zet de 25k instelpotmeter in de middenstand.
Dan de 1k instelpotmeter van de uitgang zo afregelen, dat het stereolampje op de ontvanger nog net blijft branden, ook na uit- en inschakelen van de zender of de stereocoder.

Daarna een signaal aansluiten op één van de kanalen (L of R) en op ‘n stereo-ontvanger het andere kanaal afregelen op minimaal signaal. Dan nog verder afregelen op minimaal signaal met de instelpotmeter van 10k. Voor optimale resultaten kan dit het best gebeuren met een koptelefoon, want gemiddeld zal over de boxen niets meer te horen zijn.
Dan blijft de mogelijkheid dat alles goed is (wel zeker weten natuurlijk) en toch de kanaalscheiding slecht blijft. Dan zul je toch uit moeten kijken naar een andere ontvanger want deze coder is dusdanig van kwaliteit, dat een signaal aangesloten op één kanaal nauwelijks hoorbaar moet zijn op het andere kanaal.

Gebruik de juiste componenten.

De condensators in de filters moeten styroflex condensators zijn! De 3N3 en de 22N mogen ook MKT zijn, echter alleen vanwege het belachelijke formaat van de styroflex c’s bij deze capaciteit.
Gebruik dus absoluut géén keramische condensators….. De temperatuurgevoeligheid is te groot en de hersteltijd na het insolderen is veel te lang.

TECHNISCHE GEGEVENS FRM stereocoder:

– Piloottoon sinusvormig, THD 11%, binnen 8Hz ( niet afgeregeld).
– Pré-empase 50æ Sec tot 12 kHz.
– Filtering 19 kHz uit audio ca -2dB.
– Signaal/ruisverhouding ca 70dB.
– 38 kHz draaggolfonderdrukking beter dan 40dB.
– Signalen boven 53 kHz meer dan 19 dB down!
– Overspraakdemping na afregeling beter dan 40dB.

En dan de foto’s van de FRM stereocoder:

Hierboven een schermafdruk van de FRM stereocoder voor de modificatie. Onderkant van de sinus kan beter.

FRM stereocoder na de modificatie, hier zie je hoe een sinus eruit hoort te zien.